Các chuyên gia đa dạng sinh học đang kêu gọi bảo tồn các loài hoang dã thường bị đe dọa, bởi chúng có thể cung cấp thực phẩm và thu nhập cho hàng tỷ người trên toàn thế giới.
Tác giả của hai báo cáo mang tính bước ngoặt từ Nền tảng chính sách-Khoa học liên chính phủ về Đa dạng sinh học và Dịch vụ Hệ sinh thái (IPBES) cho rằng đây là nhiệm vụ cần thiết để cứu các loài hoang dã khỏi nguy cơ tuyệt chủng và bảo tồn các hệ sinh thái cần thiết cho cuộc sống con người.
Các báo cáo kiểm tra các lựa chọn để sử dụng tảo, động vật, nấm và thực vật trên cạn và thủy sinh một cách bền vững.
Gần 400 chuyên gia và nhà khoa học, cũng như đại diện của các cộng đồng bản địa, đã tham gia vào các báo cáo . Tổng cộng, họ đã đánh giá hàng nghìn nguồn khoa học.
Bản tóm tắt điều hành đã được phát hành trong tuần này .
John Donaldson, đồng chủ tịch của IPBES, cho biết: “Gần một nửa dân số thế giới thực sự phụ thuộc ở mức độ lớn hơn hoặc có nhu cầu vào việc sử dụng các loài hoang dã. Và nó phổ biến hơn nhiều so với hầu hết mọi người nghĩ, “.
Làn sóng tuyệt chủng hàng loạt thứ sáu
Hiện nay, khoảng một triệu loài trên toàn thế giới đang bị đe dọa tuyệt chủng do đa dạng sinh học và sức khỏe hệ sinh thái suy giảm với tốc độ chưa từng có.
Điều này làm suy yếu sự thịnh vượng kinh tế đồng thời gây hại cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của mọi người trên khắp thế giới.
Do sự thay đổi khí hậu do con người gây ra, Trái đất hiện đang hướng tới sự ấm lên 2,7 độ C (4,9 độ F) vào cuối thế kỷ so với thời kỳ tiền công nghiệp. Mức độ ấm lên này sẽ làm tăng nguy cơ đối với các loài có nguy cơ tuyệt chủng ở các điểm nóng tuyệt chủng lên gấp mười lần.
Báo cáo được xây dựng dựa trên những phát hiện của các nhà nghiên cứu rằng một vụ tuyệt chủng hàng loạt thứ sáu đang diễn ra.
Báo cáo lưu ý rằng việc nuôi dưỡng các loài cá hoang dã, côn trùng, nấm, tảo, trái cây hoang dã, rừng và các loài chim thuộc bất kỳ loại nào là cơ bản để xây dựng và bảo tồn các hệ sinh thái bền vững.
Các loài hoang dã mang lại lợi ích cho con người
Báo cáo cho biết, bảo vệ các loài hoang dã và hệ sinh thái của chúng sẽ giúp đảm bảo sinh kế của hàng triệu người. Ngoài ra, việc quản lý bền vững các loài hoang dã sẽ thúc đẩy một trong những Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên hợp quốc về chống đói nghèo.
Ví dụ, 2/3 tổng số cây lương thực phụ thuộc phần lớn vào các loài thụ phấn hoang dã. Trong khi đó, thực vật hoang dã, nấm và tảo là một phần của chế độ ăn uống của 1/5 dân số toàn cầu.
Khoảng 70% người có thu nhập thấp trên toàn cầu phụ thuộc trực tiếp vào các loài hoang dã, với việc sử dụng các loài cây hoang dã là một nguồn thu nhập quan trọng cho hàng triệu người trên toàn thế giới.
Nhưng đồng thời, 2 tỷ người cần củi để nấu nướng đang phá hủy đa dạng sinh học. Hầu hết khai thác gỗ không bền vững, với khoảng 5 triệu ha rừng bị mất hàng năm do phá rừng .
Các loài hoang dã cũng có thể tạo ra thu nhập, ngay cả khi không cần thu hoạch để làm thức ăn hoặc cắt giảm môi trường sống.
Du lịch tự nhiên như lặn biển, đi bộ trong rừng hoặc xem động vật hoang dã đã tạo ra doanh thu 120 tỷ đô la (118 tỷ euro) vào năm 2018. Các công viên quốc gia và khu bảo tồn đã được 8 tỷ người trên toàn thế giới đến thăm trước đại dịch, tạo ra khoảng 600 tỷ đô la mỗi năm.
Đánh giá tác động và cấp tín dụng chi phí môi trường
Các tác giả cho biết bản chất thiếu giá trị khi đưa ra các quyết định chính trị và kinh tế đang làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học toàn cầu .
Các quyết định chính sách dựa trên các cân nhắc kinh tế sẽ xem xét những thay đổi môi trường tác động đến cuộc sống của con người như thế nào . Ví dụ, tập trung vào lợi ích ngắn hạn và đo lường tăng trưởng và tiến bộ về mặt tổng sản phẩm quốc nội không tính đến các tác động tiêu cực như khai thác quá mức hoặc thiếu công bằng xã hội .
Tôi đưa các giá trị thiên nhiên vào hoạch định chính sách ” đòi hỏi phải xác định lại ‘ sự phát triển ‘ và ‘ chất lượng cuộc sống tốt ‘ , đồng thời nhận ra nhiều cách mà mọi người liên hệ với nhau và với thế giới tự nhiên “, sa id Patricia Balvanera, một đồng nghiệp tác giả của một trong hai báo cáo.
Từ sự cường điệu của món sushi đến sự phục hồi dân số cá ngừ
Donaldson lưu ý: Cá ngừ vây xanh đã đứng trước bờ vực tuyệt chủng kể từ những năm 1980 do sự phổ biến ngày càng tăng của món sushi.
Tuy nhiên, việc rút ngắn mùa đánh bắt, tăng kích cỡ cá tối thiểu, các công cụ mới để giám sát và kiểm soát hoạt động đánh bắt, và năng lực đánh bắt – cũng như hạn ngạch hàng năm giảm mạnh – đã khiến trữ lượng phục hồi.
Donaldson nói: “Nơi bạn hoàn thành công việc quản lý đúng cách, nó không chỉ tăng cường tính bền vững mà còn“ cho phép phục hồi các cổ phiếu ở những nơi chúng đã bị sử dụng quá mức ”.
Các tác giả khuyến nghị các mức độ đổi mới tương tự trong ngành gỗ, bao gồm thiết lập hệ thống chứng nhận hoạt động, chấm dứt khai thác gỗ bất hợp pháp, các quy định chặt chẽ của nhà nước, lâm nghiệp tôn trọng quyền đất đai của người bản địa và nuôi dưỡng các loài hoang dã thay vì độc canh.
Các cộng đồng bản địa ‘được định giá thấp’
Khi đề xuất cách các hệ sinh thái có thể được bảo vệ và sử dụng tốt hơn, báo cáo nhấn mạnh vai trò của các cộng đồng bản địa .
Các khía cạnh bền vững của người bản địa bao gồm luân canh cây trồng và nghỉ ngơi chăn thả gia súc, và ngăn chặn một số loài bị thu hoạch hoặc săn bắn trong các mùa nhất định, tất cả đều nhằm mục đích duy trì hoặc thậm chí tăng đa dạng sinh học.
Báo cáo lưu ý rằng có xu hướng ít phá rừng hơn ở những khu vực có cộng đồng bản địa sinh sống.
Đại diện của các cộng đồng Bản địa đã trực tiếp đóng góp vào báo cáo, trong đó nêu bật văn hóa chung của họ là không tận dụng nhiều hơn mức cần thiết từ thiên nhiên; tránh lãng phí; và phân phối thu hoạch một cách công bằng.
Viviana Figueroa của Diễn đàn Bản địa Quốc tế về Đa dạng sinh học cho biết sự công nhận về kiến thức bản địa này “là một sự tiến bộ”. Bà nói thêm: “Người dân bản địa đang làm công việc thực sự trong việc bảo tồn loài mà không được trả công.
Tuy nhiên, bất chấp sự đóng góp rộng rãi này, nhiều cộng đồng vẫn tiếp tục phải đối mặt với các vi phạm nhân quyền, từ di dời đến bạo lực và khai thác bất hợp pháp trên đất của họ.
Figueroa nói: “[Chính phủ cần] hỗ trợ chúng tôi trong việc bảo tồn và sử dụng bền vững các loài động vật hoang dã. “Chúng tôi muốn rằng báo cáo này cũng hỗ trợ hành động thực tế ở cấp địa phương.”
