Theo Thanh tra, UBND huyện Nhà Bè và các chủ đầu tư còn lỏng lẻo trong quản lý dẫn đến tình trạng có người dân, đơn vị chưa bàn giao đất thu hồi hoặc lấn chiếm để sử dụng vào mục đích cá nhân.
Một đoạn đường Nguyễn Hữu Thọ thuộc huyện Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh. (Nguồn: Sài Gòn Giải phóng)
Dự án tạo quỹ đất đô thị cho thành phố (dọc đường Nguyễn Hữu Thọ, xã Phước Kiển và Nhơn Đức, huyện Nhà Bè) là dự án tạo quỹ đất sạch đầu tiên của Thành phố Hồ Chí Minh nhằm mục đích đấu giá quyền sử dụng đất, giao quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư có năng lực thực hiện nhanh các dự án đầu tư theo quy hoạch đã được phê duyệt, qua đó, xã hội hóa việc thu hút vốn đầu tư phục vụ nhu cầu phát triển của Thành phố, tạo động lực để thúc đẩy đô thị hóa.
Tuy nhiên, sau hơn 20 năm triển khai, dự án chưa hoàn thành, bộc lộ nhiều vướng mắc, thiếu sót, vi phạm liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho người dân cũng như công tác quản lý, sử dụng đất dự án sau thu hồi của nhiều sở, ban, ngành, địa phương và tổ chức liên quan.
Dự án được phê duyệt theo Quyết định số 4492/QĐ-UB-QLDA, thực hiện từ năm 1999-2000 nhưng đến nay chưa hoàn thành việc bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất.
Hiện còn 38 trường hợp không đồng ý nhận tiền bồi thường, hỗ trợ; trong đó 22/38 trường hợp chưa đồng ý bàn giao mặt bằng nhưng Ủy ban Nhân dân huyện Nhà Bè chưa thực hiện cưỡng chế thu hồi đất theo quy định.
Các đơn vị thực hiện dự án chưa thực hiện đầy đủ khối lượng các hạng mục đầu tư được Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phê duyệt.
Cụ thể, chỉ có bản đồ tuyến mà chưa có bản đồ đo đạc được cấp có thẩm quyền phê duyệt để xác định ranh đất thu hồi; không cắm cột mốc khu đất thu hồi để quản lý bàn giao theo quy định.
Việc chỉnh lý hoặc thu hồi các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ bị giải tỏa chưa thực hiện xong.
“Các thiếu sót này đã ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý, sử dụng đất, tiến độ đầu tư xây dựng các dự án được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận đầu tư,” Kết luận của Thanh tra Thành phố nêu rõ.
Theo kết quả thanh tra của Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh về dự án, việc thực hiện chính sách hỗ trợ bổ sung mua căn hộ chung cư theo chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân Thành phố đã kéo dài chưa thực hiện được do chủ đầu tư là Công ty Mê Kông chậm hoàn thành việc đầu tư xây dựng, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân bị thu hồi đất (nay đã hơn 20 năm), tiềm ẩn nguy cơ khiếu nại, tố cáo của người dân, cần sớm có giải pháp căn cơ, khả thi để giải quyết dứt điểm.
Công tác quản lý, sử dụng đất được thu hồi tại dự án có nhiều vi phạm. Hầu như toàn bộ khu đất được thu hồi đã được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư.
Tuy nhiên, đến nay, một số nơi chưa hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất; chưa hoàn thành việc chỉnh lý hoặc thu hồi các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ dân bị giải tỏa.
Theo Thanh tra Thành phố, trong quản lý đất được thu hồi tại dự án, Ủy ban Nhân dân huyện Nhà Bè và các chủ đầu tư còn lỏng lẻo dẫn đến tình trạng có người dân, đơn vị khác chưa bàn giao đất thu hồi hoặc lấn chiếm đất để sử dụng vào mục đích cá nhân, kinh doanh thu lợi.
Các phần đất có quy hoạch là đường dự kiến, nằm giữa các phân khu của khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ đến nay không rõ đơn vị chịu trách nhiệm quản lý, đầu tư xây dựng…
Tại khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, cơ quan quản lý nhà nước có liên quan và các chủ đầu tư dự án (gồm Công ty Phú Long, Công ty Cổ phần Phú Hoàng Anh, Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Phát triển Tây (nay là Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Kiến Á Galleria), Công ty Cổ phần An Tây, Công ty Cổ phần Kinh doanh Bất động sản Phát triển Nhà Thành phố – HD REAL) có nhiều thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong quá trình quản lý, sử dụng đất, thực hiện các dự án đầu tư xây dựng.
Các đơn vị này chia nhỏ phân khu chức năng không đúng theo quy hoạch 1/2000 đã được phê duyệt; không cắm ranh mốc đất thuộc dự án ngoài thực địa để quản lý, đầu tư xây dựng chậm tiến độ, xây dựng chưa đúng quy hoạch được duyệt.
Bên cạnh đó, còn xây dựng không có giấy phép, sai mục đích sử dụng… Cá biệt, tại một số phân khu, dù đã được giao đất từ nhiều năm nay nhưng chủ đầu tư chưa thực hiện đầu tư xây dựng, không rào chắn, để đất trống, hoang hóa, gây lãng phí nguồn lực đất đai.
Tương tự, khu đất phía nên phải đường Nguyễn Hữu Thọ xảy ra nhiều vi phạm, thiếu sót như đầu tư xây dựng chậm tiến độ, xây dựng không đúng quy hoạch, không phép, sai phép, lấn chiếm rạch… đến nay vẫn còn trường hợp chưa bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính với ngân sách nhà nước, Thanh tra đã chỉ rõ Công ty Phú Long và các công ty liên danh thanh toán tiền đấu giá quyền sử dụng đất chậm tiến độ so quy định, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính (thuế trước bạ, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp) với Nhà nước.
Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh phát hiện vẫn còn một số vi phạm như đầu tư xây dựng chậm tiến độ, xây dựng không đúng quy hoạch. (Ảnh minh họa: Công Trí/TTXVN)
Liên quan đến các thiếu sót, vi phạm nêu trên, theo Thanh tra Thành phố, trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư dự án là Sở Giao thông Công chánh (nay là Sở Giao thông Vận tải), Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng các Công trình Giao thông, Ủy ban Nhân dân huyện Nhà Bè cùng với Sở Quy hoạch-Kiến trúc, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng và một số tổ chức, cá nhân liên quan.
Trên cơ sở kết luận các vi phạm, thiếu sót của Thanh tra Thành phố, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi đã chỉ đạo giao Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng các Công trình Giao thông chủ trì phối hợp Ủy ban Nhân dân huyện Nhà Bè và cơ quan có liên quan lập kế hoạch, khẩn trương thực hiện khắc phục vi phạm, thiếu sót liên quan đến dự án trên, để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành và thực hiện thanh, quyết toán đúng quy định, không để kéo dài.
Ủy ban Nhân dân huyện Nhà Bè chủ trì phối hợp với Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan liên quan kiểm tra để xử lý các vi phạm liên quan đến hoạt động đầu tư, xây dựng, quản lý sử dụng đất, môi trường kinh doanh bất động sản tại các dự án, khu đất thuộc Quỹ đất dự trữ theo thẩm quyền về quản lý nhà nước.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi giao các cơ quan chức năng liên quan rà soát, kiểm tra việc thực hiện nghĩa vụ về nhà ở xã hội bằng hình thức nộp tiền của các chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Phú Lộc, Công ty Cổ phần Địa ốc Nhà Bè; chấp hành pháp luật về thuế của các công ty, đơn vị liên quan.
Sở Nội vụ phối hợp với Thanh tra Thành phố tổ chức kiểm điểm, tham mưu, đề xuất xử lý trách nhiệm các cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý của của Ủy ban Nhân dân Thành phố đối với thiếu sót, vi phạm liên quan đến dự án./.
