Theo ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, từ ngày 15-17/6, Bắc Bộ và Thanh Hóa có khả năng xuất hiện một đợt mưa vừa, mưa to trên diện rộng, tập trung ở khu vực vùng núi và trung du Bắc Bộ vào chiều tối và đêm, ngày trời nắng, có nơi nắng nóng.
Lòng sông đà phía hạ lưu thuỷ điện Hoà Bình cạn trơ đáy. Ảnh minh họa: Trọng Đạt/TTXVN
Nửa cuối tháng 6/2023, lượng mưa khu vực Tây Bắc, Đông Bắc, Đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến ở mức cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 10-20%; các nơi khác phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm cùng thời kỳ từ 10- 30%. Riêng khu vực từ Quảng Nam đến Khánh Hòa và một số nơi thuộc miền Tây Nam Bộ thấp hơn từ 30-40%.
“Mưa ở khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ có xu hướng tập trung vào giữa và cuối tháng 6/2023, trong đó Bắc Bộ có khả năng xuất hiện 3 đợt mưa diện rộng. Như vậy, với diễn biến này, tình trạng hạn hán ở khu vực Bắc Bộ cũng như các hồ thủy điện ở miền Bắc sau ngày 15/6 có khả năng được cải thiện”, ông Hưởng chia sẻ.
Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ xuất hiện nhiều ngày mưa rào, dông.
Các khu vực trên cả nước đề phòng các hiện tượng dông, lốc, sét, mưa đá (tập trung nhiều hơn ở Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ).
Dự báo xa hơn về xu thế lượng mưa từ tháng 7 đến tháng 8/2023, ông Nguyễn Văn Hưởng cho hay, tổng lượng mưa hầu hết các khu vực trong cả nước phổ biến xấp xỉ trung bình nhiều năm. Riêng tháng 8/2023, khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ phổ biến cao hơn từ 5-20% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
Mùa lũ năm 2023, trên các sông suối ít có khả năng xuất hiện sớm hơn trung bình nhiều năm. Đỉnh lũ trên các sông ở Bắc Bộ phổ biến ở mức báo động 1- báo động 2, riêng các sông suối nhỏ từ báo động 2 – báo động 3, các đợt lũ chủ yếu tập trung trong các tháng 7 đến tháng 9/2023.
Ông Nguyễn Văn Hưởng lưu ý, tổng lượng dòng chảy đến các hồ chứa lớn trên sông Đà thiếu hụt từ 15- 45% so với trung bình nhiều năm, tương đương năm 2022; trên sông Gâm thiếu hụt từ 10-30% so với trung bình nhiều năm, thấp hơn năm 2022 khoảng 5-15%; trên sông Chảy thiếu hụt từ 10- 15% so với trung bình nhiều năm, thấp hơn năm 2022 khoảng 20-30%. Nguy cơ ngập lụt tại các đô thị, thành phố lớn tiếp tục diễn ra do ảnh hưởng của mưa lớn cục bộ. Lũ quét, sạt lở đất nguy cơ cao xuất hiện tại các tỉnh khu vực vùng núi phía Bắc.
Từ nửa cuối tháng 6 đến tháng 8, trên các các sông ở Thanh Hóa, Bình Thuận và khu vực Tây Nguyên có khả năng xuất hiện 3 – 4 đợt lũ; các sông khác ở Trung Bộ biến đổi chậm theo xu thế xuống dần.
Lưu lượng dòng chảy trên các sông ở Trung Bộ và khu vực Bắc Tây Nguyên phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ từ 17-50%, một số sông thấp hơn 75%; riêng các sông ở Thừa Thiên – Huế, sông Thu Bồn (Quảng Nam), Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa và khu vực Nam Tây Nguyên ở mức xấp xỉ và cao hơn trung bình nhiều năm từ 5-35%.
“Trong thời kỳ này, cần đề phòng xảy ra khô hạn cục bộ ngoài vùng cấp nước của các công trình thủy lợi tại các tỉnh Nghệ An, Ninh Thuận, Bình Thuận và khu vực Tây Nguyên”, ông Nguyễn Văn Hưởng lưu ý.
Tại khu vực Nam Bộ, mực nước trên sông Đồng Nai tại Tà Lài có khả năng xuất hiện 1-2 đợt lũ nhỏ.
Từ nay đến tháng 8/2023, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn Mê Công về Đồng bằng sông Cửu Long có xu thế tăng dần và ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10-15%. Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long dao động theo triều với xu thế lên dần.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Hưởng cho rằng, nửa cuối tháng 6, nhiệt độ trung bình có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm khoảng 0,5 – 1 độ C. Khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng xảy ra nhiều ngày nắng nóng, số ngày nắng nóng ở mức cao hơn so với trung bình nhiều năm. Nắng nóng xảy ra vào ban ngày, chiều tối và đêm, khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ có khả năng xuất hiện mưa dông kèm lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Khoảng tháng 7 đến tháng 9, do ảnh hưởng của trạng thái El Nino (hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và Đông Thái Bình Dương), nắng nóng có khả năng gia tăng từ khoảng tháng 6 đến tháng 8, tập trung nhiều tại khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ.
Cao điểm nắng nóng tại miền Bắc tập trung vào tháng 6, tháng 7; miền Trung là tháng 6 đến tháng 8. Các đợt nắng nóng trung bình kéo dài từ 2 – 4 ngày, có đợt dài hơn. Số ngày nắng nóng năm 2023 có thể xuất hiện nhiều hơn so với năm 2022. Nhiều khả năng xuất hiện những giá trị nhiệt độ cao nhất vượt kỷ lục cũ đã từng được quan trắc.
Ông Nguyễn Văn Hưởng nhấn mạnh, với tình hình mưa ít, nắng nóng xảy ra sẽ làm cho dòng chảy đến các hồ giảm. Thực tế cho thấy, mực nước tại nhiều hồ chứa lớn khu vực Bắc Bộ ở mức rất thấp. Điều này ảnh hưởng đến khả năng phát điện của các hồ thủy điện, trong khi nhu cầu sử dụng điện, nước của người dân tăng lên rất nhiều. Chính vì vậy, nhiều tỉnh, thành phố khu vực miền Bắc sẽ đối mặt với tình hình thiếu điện, thiếu nước, ảnh hưởng đến sinh hoạt, chất lượng cuộc sống, sức khỏe của người dân và tác động đến nhiều hoạt động sản xuất khác.
Trước tình hình trên các cấp, ngành, chính quyền địa phương và người dân cần thực hiện tốt Chỉ thị 20/CT-TTg ngày 8/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023 – 2025. Người dân cần tiết kiệm điện bằng cách tắt các thiết bị điện khi không sử dụng, rút phích cắm ra khỏi ổ khi không sử dụng thiết bị điện, vệ sinh thiết bị sử dụng lâu ngày, tận dụng nguồn sáng và nguồn gió tự nhiên…
