Trong bối cảnh Chính phủ Nhật Bản đang lên kế hoạch bắt đầu xả nước nhiễm xạ đã xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ra biển vào cuối tháng 8, đầu tháng 9 tới, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu hải sản của Nhật Bản bày tỏ lo ngại về tác động tiêu cực đối với hoạt động kinh doanh của mình.
Ngày 4/7/2023, Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi trong chuyến công tác 4 ngày tại Nhật Bản cho biết, “Dựa trên đánh giá toàn diện của mình, IAEA đã kết luận rằng cách tiếp cận và các hoạt động xả nước đã qua xử lý với hệ thống ALPS của Nhật Bản phù hợp với các tiêu chuẩn an toàn quốc tế có liên quan”.
Cơ quan này cũng cho biết việc xả nước thải đã qua xử lý sẽ có tác động phóng xạ không đáng kể đối với con người và môi trường. Từ tiền đề này, Chính phủ Nhật Bản đang gấp rút thúc đẩy công tác tuyên truyền, giải thích cả trong nước và quốc tế về kế hoạch xả nước nhiễm xạ đã xử lý ra biển trong mùa Thu năm nay.
Tuy nhiên, quyết định này đang đứng trước phản ứng mạnh từ phía Trung Quốc. Ngày 7/7, Tổng cục Hải quan Trung Quốc ra thông báo sẽ tăng cường kiểm soát đối với thực phẩm nhập khẩu từ Nhật Bản.
Cùng với đó, chính quyền Khu hành chính đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc) ngày 12/7 cũng cho biết sẽ cấm nhập khẩu hải sản từ 10 địa phương, bao gồm tỉnh Fukushima, một khi Nhật Bản triển khai kế hoạch xả nước nhiễm xạ đã xử lý ra biển. Trước mắt, biện pháp tăng cường kiểm soát cũng được xiết chặt tương tự như phía Trung Quốc Đại lục.
Theo ông Yasuhiro Yamazaki, Giám đốc một doanh nghiệp xuất khẩu hải sản tươi sống sang thị trường Trung Quốc Đại lục, Hong Kong (Trung Quốc), Ma Cau (Trung Quốc), hiện tại các thủ tục thông quan cần đến 7-10 ngày, ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng hàng hóa. Trong số 33 thành phố thuộc 26 quốc gia là điểm đến của công ty này xuất khẩu hải sản này, Trung Quốc Đại lục chiếm 10% thị phần, trong khi Hong Kong (Trung Quốc) chiếm tới 40% thị phần.
Ông Yamazaki bày tỏ mong muốn Chính phủ Nhật Bản cần có giải pháp hỗ trợ giảm thiểu thiệt hại cho doanh nghiệp sau khi thực hiện kế hoạch xả nước, do phải cần tới vài tháng đến một năm để có thể tìm kiếm được các thị trường khác thay thế.
Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản công bố ngày 4/8, tổng giá trị xuất khẩu hải sản của nước này trong 6 tháng đầu năm 2023 là 205,7 tỷ yen (khoảng 1,4 tỷ USD).
Phát biểu trước báo giới, lãnh đạo Cục Kế hoạch xuất khẩu của Bộ này cho biết, nếu Chính phủ Nhật Bản quyết định xả nước nhiễm xạ đã xử lý thì tác động sẽ rất lớn đến giá trị xuất khẩu hải sản trong giai đoạn cuối năm, đặc biệt là đối với các sản phẩm tươi sống dễ bị hỏng do thời gian thông quan bị kéo dài, thậm chí có thể bị cấm xuất khẩu sang các thị trường trọng điểm./.
